Hryggikt (ankylosing spondylitis – AS) er langvinnur bólgusjúkdómur sem aðallega hefur áhrif á hrygginn og mjaðmirnar. Hún veldur bólgu í liðböndum og liðum, sem getur leitt til verkja, stirðleika og á endanum samgróninga (þegar hryggjarliðir renna saman).

Hryggikt er sjálfsofnæmissjúkdómur, en erfðir spila stórt hlutverk.

Algengir áhættuþættir:

• Erfðir: Hryggikt tengist sterkt HLA-B27 erfðavísinum.
• Aldur: Byrjar oft hjá ungu fólki, oft á aldrinum 15-40 ára.
• Kyn: Algengara hjá körlum en konum.
• Fjölskyldusaga: Ef einhver í fjölskyldunni er með sjúkdóminn, eykst áhættan.

Þetta er sjúkdómur sem þróast hægt en getur haft veruleg áhrif á hreyfigetu ef hann er ekki meðhöndlaður. Með réttri meðferð, eins og bólgueyðandi lyfjum, sjúkraþjálfun og hreyfingu, er hægt að halda einkennum niðri og viðhalda góðri hreyfigetu.

• Verkur og stirðleiki í neðri hluta baks og mjaðmasvæði, sérstaklega á morgnana eða eftir kyrrsetu.
• Minnkuð hreyfigeta í hryggnum með tímanum.
• Verkir í öðrum liðum eins og öxlum, hnjám og ökklum.
• Augnbólga (uveitis) getur komið fyrir hjá sumum.
• Þreyta og almenn bólgueinkenni.

Leitaðu til læknis ef þú finnur fyrir langvarandi bakverkjum (>3 mánuðir), stirðleika sem lagast við hreyfingu, bólgum í liðum, endurteknum augnbólgum eða mikilli þreytu. Farðu strax ef verkir versna skyndilega, sjóntruflanir koma fram eða almennt heilsufar hrakar hratt.